Ülkemizde yılda yaklaşık 6 milyon yatak üretiyor ve bunların 1 milyonu ihraç ediliyor. Son 20 yılda yatak sanayimizdeki hızlı gelişme sayesinde ‘yatak imalatında kullanılan makineleri’ üreten ve dünya genelinde anahtar teslimi fabrikaları kurabilen bir Türkiye var artık.
Türk tekstil sanayinin üretim gücü, farklı sanayi sektörlerinin gelişmesine ve küresel rekabet üstünlüğü kazanmasına önemli katkılar sağlıyor. Hazır giyim ve ev tekstili dışında kalan medikal, inşaat, otomotiv, hava taşıtları, savunma sanayi gibi alanlarda da yüksek oranlarda tekstil ürünleri kullanılıyor. Son 20 yılda çok büyük atak yapan ‘yatak sanayi’ için ülkemizde güçlü bir tekstil sanayisinin varlığı büyük önem taşıyor. Türkiye, küresel arenada hem ‘yatak üretiminde’ hem de ‘yatak fabrikalarında kullanılan makinelerin imalatında’ büyük oyuncular arasına girdi.
Mobilya ve Yatak Sanayicileri Derneği (MOYSAD) Başkanı Davut Doğan, dünya yatak pazarının yaklaşık 31 milyar dolarlık bir piyasa olduğunu belirtiyor ve Türkiye’nin bu pazarda üretim tarafında yüzde 1,3 pay ile 14’üncü sırada olduğunu vurguluyor. Başkan Doğan şöyle konuşuyor:
“Ülkemizde yılda yaklaşık 6 milyon adet yatak üretiliyor ve bunun yaklaşık 1 milyonu da ihracat pazarlarına satılıyor. Özellikle son dönemde en büyük pazarlardan biri olan Amerika’da uygulanan yüksek gümrük vergileri maalesef ihracatımızı olumsuz etkiledi. Avrupa’daki durgunluk da buna eklenince yönümüzü Afrika, Hindistan ve Orta Asya’ya çevirdik. Ülkemizde halihazırda tekli yatak ve uyku ürünleri satan 3 bine yakın nokta bulunuyor. Bunun dışında hemen hemen bütün mobilya mağazalarında, yapı marketlerde, ev eşyaları satan zincir mağazalarda ve online kanallarda hatta marketlerde dahi yatak satışı yapılıyor. Tüketicinin yatak ve omurga sağlığına dair bilincinin artması, turizm yatırımlarının devam ediyor olması da iç pazar büyümesinin devam edeceğini gösteriyor.”
‘Yatağın en önemli bileşeni tekstil’ MOYSAD Başkanı Davut Doğan, hem mobilya hem de yatak sanayinin tekstil ile ilişkisini de şöyle anlatıyor: “Tekstil ürünleri mobilya ve yatak endüstrisinin tasarım ve fonksiyon bakımından en önemli bileşenleridir. Kumaş, elyaf, iplik ve teknik tekstil ürünleri mobilya ve yatak endüstrisinde trendleri belirler. Ürün tasarımlarımız dünya modasına göre şekillenmek zorundadır. Renkler, desenler ve dokular çoğu zaman tekstil kısmındadır. Yatak endüstrisinde tekstil, kullanılan hammaddeler (kumaş, elyaf, iplik, tela, keçe vb) ve yatağın tamamlayıcısı olan yan ürünlerle birlikte (yastık, yorgan, alezler) en değerli girdiyi oluşturur. Günümüzde yatak kumaşı endüstrisi teknik tekstilin geldiği en son noktada teknolojinin tüm nimetlerini yataklara taşıyor. Serinleten ya da ısıtan kumaşlar, doğal elyaflar, nano elyaflarla üretilen kumaşlar, yatak endüstrisinde fayda ve fonksiyon odaklı yeni ürünlerin ortaya çıkmasını sağlıyor. Bu da rekabet gücümüzün özünü oluşturuyor. Türk tekstil sanayisi özellikle döşemelik kumaşlar, yatak kumaşları, özel elyaflar, iplikler ve non woven üretimlerle ülkemizi dünyanın en önemli üretim üslerinden biri haline getirdi.”
“İthal girdileri azaltalım, denetimleri artıralım”
Yatak sanayimizde rekabet gücünü artırmak için önerilerde bulunan Davut Doğan, “İthal hammadde bağımlılığının azalması önemli bir meselemiz. Lojistik ve istihdam desteklerinin yatak endüstrisi özelinde farklı bir bakış ile değerlendirilmesi de şart. Çünkü yatak ‘havaleli ürün’ olarak lojistik maliyetleri yüksek bir üründür. Özellikle büyüyen uzak pazarlarda rekabetin önündeki en önemli bariyerimiz lojistik maliyetler. Bir de merdiven altı üretimler sorunumuz var ki bu da Türk ürünlerine dair kalite algısına olumsuz etki yapıyor. Bunun için de denetimlerin yoğunlaştırılması gerekiyor” diyor.
Yatak makineleri üretiminde de iddialıyız
Uluslararası Yatak Endüstrisi Derneği (IBIA) Başkanı Osman Güler, Türkiye’nin, yatak makineleri imalatında dünyanın en büyük üreticileri arasında yer aldığını söylüyor. Başkan Güler, şu bilgileri aktarıyor: “Kumaş geliyor, yatak çıkıyor. Yatak endüstrisi sektörü olarak makine, kumaş, yay, sünger gibi malzeme ve hizmet tedariki sağlıyoruz. Türkiye’deki ciro büyüklüğümüz 3 milyar dolar, ihracatımız ise 2 milyar dolar civarında. Bizim yatak markalarımızın fabrikalarında da büyük ağırlıkla yerli makinelerimizle üretim yapılıyor. Tabii ki son dönemde rekabette zorlanmayan sanayimiz yok gibi. Bunun temelinde kur baskısı bulunuyor.”
Alman rakibimiz Mammut’u aldık!
Osman Güler, yönetim kurulu başkanı olduğu Elektroteks’in, 450 çalışanıyla yatak ve sünger imalat makineleri ürettiğini belirtiyor. Güler, “Bursa’dan 133 ülkeye ihracat yapan bir üreticisiyiz. 440 çeşit makine üretebiliyoruz. 1872’de kurulmuş Köln’deki Alman kapitone makine üreticisi Mammut’u da yakın zamanda satın aldık. Böylece yatak sanayisinde kullanılan bütün makinelerin üretimini yapabilir hale geldik. Anahtar teslimi yatak fabrikası kuruyoruz. Sektörümüzde dünyanın en büyük şirketiyiz.
Gültepe: Yatağın bağımsızlığını sağladık
İşbir Sünger ve Yatak Genel Müdürü Metin Gültepe, yatak sanayinin kullandığı süngerin üretimini de yaptıklarını belirterek şöyle konuşuyor: “Hammadde tarafına bakınca sektörün bu yıl yüzde 15 kadar küçüldüğünü görüyoruz. Ancak yatak üreticisi olarak rakamlarımıza bakınca yüzde 10 adetsel büyüme yaşıyoruz. Ankara, İzmir ve Çankırı’daki tesislerimizde 750 kişilik istihdamımız var, ciromuzda ihracatın payı yüzde 5. Geçen yıl, sünger ve yatak ciromuz, 2,1 milyar liraydı, bu yıl 3 milyar liraya yakın ciro görünüyor. İşbir olarak yatağın mobilya sektöründen ayrı sektör olması için çok çaba harcadık. Eskiden yatak, mobilya içinde yatak odası takımı alırken hediye edilen bir üründü. 2000’lerin başından itibaren yatağın önemli ve bağımsız ürün olması gerektiğine inandık. Çünkü insan ömrünün üçte biri yatakta geçer. Sağlık ve hayat performansı için yatak çok önemlidir. İnsan anatomisine en uygun inovatif ürünleri de geliştirdik. 2003’te ülkemizin ilk visco elastik süngerini ürettik, yataklarda kullandık. 2006’da bağımsız yatak mağazaları açmaya başladık. Bu nedenle eleştiriliyorduk ama sonra birçok marka yatak mağazaları açmaya ve ‘markasını’ geliştirmeye başladı.”
Ayrı yaş gruplarına özel üretimler yaptık
Metin Gültepe şöyle devam ediyor: “Sertliği ayarlanabilen yataklar geliştirdik. Eşlerin yattığı tarafl ara özel etkileşimli yataklar, sıcak ve soğuk etkiler veren kumaşlar kullandık. Yatakta kumaş çok önemli bir parça. Masaj yaparak uyandıran ve uyutan yataklar, yaşlılar için motor hareketli mekanizmaları olan yataklar yaptık. Bebeklere, çocuklara özel yataklar ürettik. İşbir Ziraat’ı kurup büyükbaş sağmal hayvanların süt verimini artıran hayvan yatakları ürettik. Evcil hayvanlarımızı da unutmadık, kedi, köpek yatakları geliştirdik. İşbir Yatak ve Uyku Merkezi mağazalarımızın toplam sayısı 228 adet oldu. Ergo Yatak olarak da 40 yatak merkezimiz var. Avrupa’da da 12 mağazamız buluyor.”
Yerli hammadde için yatırım yapılmalı
Metin Gültepe de yatak üretiminde yerli hammadde ve ara mamul üretiminin önemine dikkati çekiyor. Gültepe şöyle konuşuyor: “Sünger üretimindeki hammaddenin tamamına yakını ithal geliyor. Uzun süredir petrokimya sanayicilerimize sesleniyoruz; ‘Toliondiizosiyatan (TDI) ve Poliol üretimi için yatırım yapılmalı’ diyoruz. Bu iki hammaddenin Türkiye’de yıllık tüketimi yaklaşık 230 bin ton ve yaklaşık 340 milyon dolarlık ithalat yapılıyor. Sektörümüzün en önemli sorunlarından biri de iş gücü maliyeti ve aynı zamanda iş gücü eksikliğidir. Kur baskısı bu nedenle daha da fazla hissediliyor.”
Ciro, istihdam ve inovasyon lideri, İhracatta büyük hedefler koydu
1976’da kurulan Yataş Grup’ta 3 bin 250 kişi çalışıyor ve firma; yatak, mobilya, ev tekstili ile aksesuarlarında dev bir üretici. Şirketin merkezi İstanbul’da, fabrikaları ise Ankara ve Kayseri’de. Kurulu kapasitesi ile Türkiye’nin en büyük yatak üreticisi konumunda. Enza Home, Yataş Bedding, Divanev, Puffy, Yatas Projects ve Yataş Foam olarak altı markasıyla hizmet veriyor. Yataş’ın yurtiçinde ve yurtdışında yaklaşık 800 bin metre kare alana yayılmış toplam bin adet mağaza ve satış noktası bulunuyor. 2023 ve 2024 İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırmalarına göre net satışlarda sektör lideri olan Yataş, cirosunun yüzde 90’ını yurtiçinden sağlıyor. Cirodaki payı yüzde 10 olan ihracatı yüzde 20’ye çıkarmak için Avrupa, Rusya ve ABD’de yerleşik iştirakleriyle kapsamlı bir strateji uyguluyor.
Yazın serin, kışın sıcak yataklar!
Yataş, yatak inovasyonu konusunda da öncü firmalarımızdan. En çok satılan yataklarından biri, Cool&Wool, Copper Cool teknolojisiyle geliştirildi. Copper Cool, içerdiği bakır tozları ile vücut ısısının yatak yüzeyine dağılmasını sağlıyor ve yatağı serin tutuyor. Cool & Wool Yatak, serinletici kumaş etkisi sayesinde terlemeyi azaltmaya yardımcı olurken, diğer yüzeyindeki doğal Woolmark Yün sayesinde kış aylarında sıcak ve sağlıklı uyku ortamı sunuyor. Yataş’ın bu yıl içinde lansmanını yaptığı Black Ice yatağı ise Copper Cool teknolojisine ek olarak Visco Jel katmanı ve serinletici etkili kumaşı ile 3 kat serinletici etki sağlıyor.
Yataş, ‘yatan hastalar’ için de Clinic Comfort yatağını geliştirdi. Klinik araştırma çalışması Hacettepe Üniversitesi ile yapıldı. Nefes alabilen, yüksek basınç dağıtma özelliğine sahip ‘patentli hasta yatağı’, 2020’de Yataş AR-GE laboratuvarlarında tasarlandı. Hedef uzun sü re yatağa bağlı kalan hastalarda, aynı pozisyonda yatma nedeniyle basınç, terlemeye bağlı ciltte ısı ve nem birikimi, dolaşım bozukluğu nedeniyle doku hasarları oluşmasını önlemekti.
Yataş Grup’un gençler için 2021’de kurduğu Puffy Yataş da 600’e yakın noktada tüketicilerle buluşuyor. Geçen yıl lansmanı yapılan Techno Therm yatak, dünyanın ilk ve tek uzaktan ısı ayarı yapılabilen yatağı oldu. Puff y tarafından üretilen bu yatak, soğuk havalarda uzaktan cep telefonuyla ısı ayarı yapılmasının yanı sıra sıcak havalarda da özel kumaşı sayesinde yatağı serinletmeye olanak sağlıyor. Üstelik yatağın bir tarafını ısıtılabilirken diğer tarafını serin bırakılabiliyor, böylece eşler yatağın yüzeyini istediği sıcaklıkta kullanabiliyor. Puff y bu yıl sporcuların kas ağrılarını dindiren, Türkiye’nin ilk ve tek Gel Grid teknolojili yatağı Winners’ Sleep’i de duyurdu.
Yatakta, bor, kum, tuz kullandı büyük sanayiciler arasına girdi
Bambi Yatak Genel Müdürü Adem Çetmen, 2017’den beri hızlı büyüme trendini sürdürdüklerini, yurt içi ve yurt dışındaki toplam satış noktalarını bin 100’e yükselttiklerini belirtiyor ve şöyle konuşuyor:
“İstanbul Sanayi Odası tarafından düzenlenen Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırmasının 2023 yılı sonuçlarına göre 107’inci sıradayız. 2022’de 288’inci sıradaydık, 181 basamak birden yükselmişiz. İnovatif ürünlerimizin marka imajımıza ve satışlarımıza katkısı çok büyük. Bu konuda çalışırken dışa bağımlılığı da minimum seviyeye indirmeye özen gösteriyoruz. Magnasand Therapy yatağımızda manyetik siyah kum kullanıyoruz. Bu kum Ünye sahillerimizde, 20 farklı mineralli, manyetik siyah kum. Bir diğer inovatif ürünümüz ise Borjen yatak. Dünyada en çok bor rezervine sahip ülkeyiz ve bu madenimiz pek çok alanda kullanılıyor. Biz de Bor Enstitüsü ile yaptığımız çalışmalar doğrultusunda Borjen yatağımızı geliştirdik. Borjen, hijyene önemli katkı sağlıyor.
Biosalt yatağımızda ise dünyanın en sağlıklı tuzu olarak kabul gören Çankırı doğal kaya tuzunu kullandık. Vücuttan statik elektriği uzaklaştırarak bio-ritmin kurulmasını destekliyor, uyku düzenini ve kalitesini artırıyor. Doğadan ilham aldığımız bir diğer inovatif ürünümüz Kapok Naturel yatak. Yağmur ormanlarının mucizesi ve dünyanın en hafif, doğal malzemesi olan kapoklifli yatağımız, vücutta ısı dengesini koruyor. Yatak kış aylarında üşütmüyor, yaz aylarında da terletmiyor. Bu yatağımız öyle ilgi gördü ki kapoklu yorgan ve yastık da üretmeye başladık.”
Adem Çetmen, 2025 yılında yeni yatırım olarak üretim ve depo hacmini artırmak için bir fabrika yatırımı daha yapacaklarını söylüyor. Çetmen, “2025 yılında mevcut satış noktalarımızı da yüzde 10 oranında artırmayı planlıyoruz” diyor.